Sølvberget bibliotek og kulturhus

G ein dal med bratte dalsider og steinar i botnen. Her lever folk liva sine forbløffande synkront gjennom tida, utan individualitet: Doble vindauge om vinteren, omvending til Jesus når predikanten slår seg ned der i 1918. Fråfallet kjem nokre år seinare, temmeleg synkront det også. Ut av dette kollektivet dukkar farmor opp, og farfar, og snart kjem far, og sanneleg kjem så mor til i si tid. Etter kvart som romanen nærmar seg notid, endrar teksten karakter og får mindre preg av fabel og meir av hovudpersonens svært ambivalente tankar om det å kvitte seg med huset, sjølve navet i slekta og i minnet. Det spesielle med Johansens bøker ligg ikkje i handlinga, men i det distanserte, originale blikket og i språket. Dette blikket ser at mennesket er temmeleg makteslaust i møte med maktene, anten det no er vêret, ulykker, eller forfallet. «Det er så mye som ikke ligger fast», konkluderer hovudpersonen. I enden av alle endringane ligg naturleg nok døden, som er ein hyppig gjest i Johansens bøker. I denne romanen heiter det om far, som tok livet sitt: «Han hang i et tre. Rett opp og ned.» Sjokkerande usentimentalt, men far kjem tilbake seinare i romanen, då i tankar som kvernar rundt og ikkje let seg fjerne. At såpass dystre perspektiv kallar på den indre jubelen skuldast eine og aleine at Johansen – har eg gløymt å nemne det? – studerer tilstanden med absurd humor. Omtalen er et utdrag fra en anmeldelse utarbeidet av Marta Norheim, litteraturkritiker i NRK.